Nghe đọcTrong lịch sử Việt Nam có nhiều tấm gương hiếu thảo cảm động lòng người, trong đó có vua Lê Thánh Tông (1442-1497). Sách “Đại Việt sử ký toàn thư” chép:
“Trước đây, hồi tháng 2, Hoàng thái hậu đi lễ lăng trở về, không may bị bệnh nặng, đến giờ Hợi, ngày 26 tháng 2 nhuận, băng hà ở chính tẩm điện Thừa Hoa, thọ 76 tuổi”.
Khi hoàng thái hậu chưa băng hà, vào mùa đông, vua cùng hoàng thái tử ngày đêm chăm sóc, không lúc nào rời bên cạnh. Khi dâng thuốc hay đồ ăn, vua nhất định tự mình nếm trước. Trong thì kêu với Tổ tiên, ngoài thì dốc lòng cầu khẩn trời Phật nguyện cầu cho Mẫu Thân bình phục. Đến khi Mẫu Thân hấp hối, vua cũng vẫn chân thành cầu nguyện. Mọi việc mặc áo, khâm liệm, vua đều tự làm lấy cả để tỏ lòng đau xót.
Vua Lê Thánh Tông đã thực hiện được điều giảng trong “Đệ Tử Quy – Phép Tắc Người Con” – cuốn sách giáo dục trẻ em nổi tiếng thời xưa, đó là:
“Cha mẹ bệnh, nếm thuốc trước.
Ngày đêm hầu, không rời giường”.
Làm gương Hiếu Thảo cho hoàng thái tử
Ông đã lấy thân mình làm gương cho hoàng thái tử, nên thái tử sau này cũng vô cùng hiếu thảo với vua cha. Sử sách ghi chép rằng khi vua Lê Thánh Tông băng hà, hoàng thái tử tập hợp các triều thần mà than rằng:
“Con sinh ra 3 năm mới khỏi cha mẹ bế ẵm trong lòng. Vì thế, ngày xưa để tang cha mẹ, có quy định là 3 năm. Trên từ Thiên tử, dưới đến thứ dân đều theo thế cả. Nay Thánh thượng Hoàng đế lìa bỏ trăm họ lên chầu Thượng đế, ta rất đau đớn xót thương, báo đức không thể nào cho cùng. Các khanh nên nghị bàn tang chế ba năm để nguôi lòng ta nhớ tiếc”.
Đại thần và các quan đều dập đầu thưa rằng: “Hiếu là gốc lớn của đạo trị thiên hạ. Nay điện hạ theo được đạo hiếu, tôn nối luân thường, dẫu Đế Thuấn là bậc đại hiếu, Vũ Vương là bậc đại hiếu cũng không hơn được, bọn thần đâu dám không tuân lệnh thi hành”.
Bấy giờ mới định tang 3 năm. Hoàng Thái Tử đã thực hiện được câu kinh văn “Tang ba năm, thường thương nhớ” trong cuốn sách giáo dục “Đệ Tử Quy”, giống như Vua cha đối với Hoàng Thái Hậu.
Lời bàn:
Người xưa nói: “Ta hiếu thảo với cha mẹ, con cũng sẽ hiếu thảo với ta. Còn đã không hiếu thảo, hỏi sao con hiếu thảo với ta được? Người hiếu thuận lại sinh con hiếu thuận, người ngỗ nghịch lại sinh con ngỗ nghịch. Nếu không tin thì hãy xem nước mái nhà nhỏ xuống, giọt giọt không sai lệch”.
Lời người xưa dạy dỗ thật là quý báu. Nhờ làm theo lời dạy đó mà Vua Lê Thánh Tông và Thái Tử đã để lại tấm gương Hiếu cho các thế hệ sau.
